Dnia 27 września 2017 roku na Żytomierskim Uniwersytecie Państwowym im. Iwana Franki zorganizowano okrągły stół pt.: „Żytomierzanie w szeregach wojska polskiego” (w latach II wojny światowej) poświęcony 73-j rocznicy formowania jednostek wojskowych Wojska Polskiego na Żytomierszczyźnie.
Uroczystości rozpoczęły z uszanowania pamięci Weteranów WP Żytomierszczyzny modlitwą przy tablicy pamiątkowej na ulicy Michajłowskiej, 15. We wspólnej modlitwie z prałatem ks. Ludwigiem Kamilewskim pomodlili się i działacze organizacji polonijnych Żytomierza i obwodu, studenci oraz miejscowi. Kwiaty do tablicy złożyły Attache ataszatu wojskowego Ambasady RP w Kijowie puł. Tomasz Strycharz oraz prezes Stowarzyszenie Weteranów Wojska Polskiego Żytomierzczyzny puł. Zygmunt Wengłowski. Dalej uroczystość przeniosła się do sali konferencyjnej Uniwersytetu Państwowego im. Iwana Franki.
Okrągły stół otworzyła Walentyna Jusupowa, Prezes Studenckiego Klubu Polskiego w Żytomierzu z powitaniem gości honorowych. Na tą uroczystość przybyli m.in.: Attache wojskowy puł. Tomasz Strycharz, prorektor ds. naukowych i współpracy międzynarodowej dr hab., prof. Natalia Sejko, dyrektor Domu Polskiego w Żytomierzu dr doc. Irena Perszko, prezesi i przedstawicieli organizacji polonijnych, naukowcy, studenci, dziennikarzy. A także, na naszą uroczystość przybyli bardzo poważne gości, nasi weterani, m.in.: weteran WP, prezes Stowarzyszenia Weteranów WP Żytomierzszcyzny pułkownik Zygmunt Wengłowski (1925 r. u.); żołnierz Armii Krajowej Franc Jakowczyk (1928 r. u.); weteran WP 4-i Dywizji piechoty, 10 pułku piechoty, strzelec Baltazar Werchowiecki (1926 r. u.).
W czasie okrągłego stołu głos powitalny zabrał pan puł. Tomasz Strycharz, prof. Natalia Sejko. Pan Zygmunt Wengłowski mówił o 1944 roku, o formowaniu jednostek wojskowych w Żytomierzu, ilości osób, którzy poszli dobrowolnie służyć w WP, i ile wróciło (poszło służyć do wojska WP kilka tysięcy chętnych z obwodu Żytomierskiego, a wróciło po wojnie ok. 600 osób!).
Walentyna Jusupowa mówiła o tragicznym losie jednej polskiej rodziny, rodzinie Wengłowskich. W te nieludzkie czasy, czasy represji, głód, wojny, ucierpiała na pewno każda polska rodzina, każda polska rodzina straciła bliskich na zawsze…
Dyrektor Domu Polskiego dr Irena Perszko opowiadała o historii założenia, celach i działalności organizacji weterańskiej. Na zakończenie swego występu, Pani dyrektor zaczytała pismo gratulacyjne z okazji 25 rocznicy działalności społecznej pana Zygmunta Wengłowskiego na czele organizacji weterańskiej. Także, do przywitań z wręczeniem odpowiednich pism dołączyli się: administracja uniwersytetu im. I. Franka za podpisem p.o. rektora uniwersytetu Andrzeja Szewczuka, Żytomierska miejska rada za podpisem mera miasta S. Suchomlyna, Konsulat Generalny RP w Winnicy za podpisem kierownika konsulatu RP w Winnicy Wojciecha Mrozowskiego, Fundacji „Pomoc Polakom na Wschodzie” za podpisem prezesa zarządu Mikołaja Falkowskiego i wiceprezesa zarządu Ewy Ziółkowskiej. Pan puł. Tomasz Strycharz uroczyście wręczył Panu Zygmuntowi honorowy godło Ministerstwa Obrony Narodowej RP.
A wszystkim weteranom wygłoszono słowa wdzięczności i wręczono w znak szacunku kwiaty.
Na zakończenie okrągłego stołu, wystąpili uczestnicy uroczystości: Anatolii Treszczow, Wasyl Szubowicz, Kiril Semionow, Franciszek Jakowczyk.
W Sali konferencyjnej zostali także przedstawione eksponaty, udostępnione przez pana Zygmunta Wengłowskiego: „Albumy pamięci”, plansze zasadniczej broni, polskie honorowe odznaki kombatantów, dyplomy oraz różne drukowane informacyjne materiały.
Po obiedzie, wszyscy chętni wyjechali do pomnika polskim czołgistom we wsi Osykowe: miejsca, skąd w 1944 roku ruszył do walki z faszystami I korpus czołgistów Wojska Polskiego.
Inicjatorem i organizatorem okrągłego stołu wystąpił Studencki Klub Polski, współorganizatorami ŻPU im. I. Franki, Stowarzyszenie Weteranów Wojska Polskiego Żytomierszczyzny i Dom Polski w Żytomierzu. Projekt współfinansowany w ramach sprawowania opieki Senatu Rzeczypospolitej Polskiej nad Polonią i Polakami za granicą w 2017 roku przy wsparciu Fundacji „Pomoc Polakom na Wschodzie”.
Walentyna Jusupowa,
Prezes organizacji „Studencki Klub Polski” w Żytomierzu
