W dniach 15-26 lipca 2013 roku po-raz pierwszy Dom Polski w Żytomierzu organizował Szkołę letnią języka i kultury polskiej dla młodzieży. Do udziału w projekcie zgłosiła się młodzież reprezentująca środowiska polskie Żytomierszczyzny (Bykówka, Marjanówka, Nowograd-Wołyński, Susły, Nowy Zawód, Głyboczycia, Nowogujwinsk, Żytomierz),Winniczyzny (Kalinówka), Kirowogradszczyzny (Kapitanówka) i Chmielnicczyzny (Sławuta, Berezdow, Chmielnicki).

Program Szkoły zawierał cztery bloki tematyczne.

I blok – to zajęcia języka polskiego, kultury i historii Polski.

Uczestnicy projektu podzielone zostały na dwie grupy – początkujące i zaawansowani. Z grupą zaawansowanych pracował p. Tymon Ostrouch – wolontariusz Stowarzyszenia „Wspólnota Polska”, grupę początkujących poprowadziła p. Jana Kamińska – absolwentka polonistyki Żytomierskiego Uniwersytetu Państwowego im. I. Franki, nauczycielka języka polskiego Domu Polskiego w Żytomierzu. Oprócz ćwiczeń językowych młodzież oglądała filmy w języku polskim, uczestniczyła w dyskusjach tematycznych.

 

II blok – wyjazdy poznawcze i wycieczki.

Program Szkoły przewidywał dwie wycieczki. Pierwsza wycieczka „Polski Żytomierz”, którą poprowadziła mgr Julia Nowicka (wykładowca historii Żytomierskiego Uniwersytetu Państwowego im. I. Franki).

Druga wycieczka – zwiedzenie 16.wiecznego Pałacu Radomyśł w miasteczku Radomyśl w okolicach Żytomierza.

W celu zapoznania z historią i współczesnością społeczności polskiej Zytomierszczyzny organizowane zostały wyjazdy do najbardziej potężnych ośrodków polonijnych w Dowbyszu i Nowogradzie-Wołyńskim.

Wizyta do Dowbysza zaczęła się od zwidzenia Sanktuarium Matki Boskiej Fatimskiej. Uczestnicy projektu złożyli kwiaty i zapalili znicza przy tablice pamiątkowej ofiarom represji stalinowskich 1935-38 r. O historii parafii dowbyskiej opowiadał ks. Władysław.

Następnie zwiedziliśmy muzeum przy Stowarzyszeniu Polaków im. Jana Pawła II w Dowbyszu. Prezes Stowarzyszenia p. Stefan Kurjata prezentował liczne kolekcji muzeum – książki, znaczki, monety, broń, porcelana, stroje ludowe etc.; opowiadał i historii powstania miasteczka, losach Polaków, zamieszkalych w Dowbyszu i okolicach, o swej organizacji.

Po spotkaniu u p. Kurjaty grupa zwiedziła cmentarz we wsi Adamówka, na którym pochowano ofiar głodu 1932-33 r. Na cmentarzu złożone zostały kwiaty i zapalone znicza, chwilą ciszy oddany został hołd niewinnie zaginionym.

W okolicach Dowbysza w 19 na początku 20 wieku było dużo wsi polskich. Obecnie większość z nich już nie istnieje, w niektórych pozostały puste budynki. Właśnie takie wsi zwiedziliśmy pod opieka p. Stefana Kurjaty.

Wyjazd do Nowograda-Wołyńskiego zaczął się od zwiedzenia siedziby Stowarzyszenia Polaków im. J. Lublińskiego i spotkania z panią prezes Wiktorią Szewczenko. Pani Wiktoria opowiadała o historii powstania Stowarzyszenia, o J. Lublińskim. Stowarzyszenie prowadzi aktywną działalność edukacyjną a p. Wiktoria jest bardzo kompetentną osobą w kwestiach podjęcia studiów wyższych w Polsce. A ponieważ uczestnicy projektu w większości planują kontynuować naukę w Polsce rozmowa z panią prezes była bardzo interesująca dla nich.

Pani Wiktoria zadbała o nasycony program pobytu – zwiedzony został budynek-muzeum Łesi Ukrainki (znana poetka urodziła się i spędziła 7 lat życia w Nowogradzie-Wołyńskim) oraz muzeum krajoznawcze.

Zwiedziliśmy grób śp. Jadwigi Jakóbowskiej – działaczki polonijnej, nauczycielki, poetki, wielkiej Polki. Pani Jadwiga jeszcze na początku lat 90. zaczęła aktywną prace na odrodzenie polskości w Nowogradzie-Wołyńskim. Stowarzyszenie im. J. Lublińskiego, które powstało z jej inicjatywy – jest pierwszą polską organizacją społeczna w obwodzie Żytomierskim.

Na zakończenie wizyty odsiedzieliśmy kościół Chrystusa Króla na Smolce.

W okresie trwania Szkoły w obwodzie Żytomierskim odbywała się wielka uroczystość – odpust w berdyczowskim Sanktuarium Matki Boskiej Szkaplerznej. W niedzielę 21 lipca uczestnicy projektu wyjechali do Berdyczowa na uroczystą Liturgię, z udziałem arcybiskupa Mieczysława Mokrzyckiego, Nunciusza Apostolskiego na Ukrainie Tomasa Galliksona, innych biskupów oraz przełożonych zakonów. Był to jeden z najbardziej wzruszających i znaczących momentów podczas trwania Szkoły.

 

III blok – spotkania tematyczne.

Na pierwsze spotkanie tematyczne zaproszony został ks. Mirosław Aleksander Karaczyna z parafii św. Jana z Dukli. Ks. Mirosław opowiadał o historii i współczesności parafii św. Jana z Dukli oraz zakonu franciszkanów.

Na Żytomierszczyźnie, gdzie mieszka największa grupa polska, zamieszkają wyjątkowe osoby, spotkanie z którymi można uważać za prezent losu. Do takich osób, bez wątpliwości należy p. Franciszek Brzezicki. Historia jego życia jest historią całego Narodu Polskiego Ukrainy. On przeżył represje lat 30., II wojnę światową – był uczestnikiem antyfaszystowskiego podziemia żytomierskiego, został uwięziony w Majdanku, kilkukrotnie ranny; po wojnie był uwięziony w obozie radzieckim. Dopiero w latach 60. mógł wrócić do rodzimego Żytomierza. Spotkanie młodzieży z p. Franciszkiem także było jednym z znaczących wydarzeń podczas trwania Szkoły Letniej.

Polską społeczność Żytomierza prezentował p. Mikołaj Warfolomiejew – dyrektor Teatru Polskiego im. J. Kraszewskiego. Pan Mikołaj opowiadał o historii i współczesności teatru polskiego w Żytomierzu, o J. Kraszewskim i jego roli w życiu kulturowym Żytomierza. Uwadze uczestników projektu prezentowany został jeden z monodramatów Teatru.

Dwa spotkania tematyczne dot. wydarzeń historycznych, m.in. mówiliśmy o tragedii katyńskiej i powstaniu styczniowym.

22 lipca uczestnicy projektu zaproszeni zostały na prezentację nowej zbiórki nutowej „Sad piosenny” miejscowej poetki p. Jarosławy Pawluk.

Podczas projektu odbył się okrągły stół pt. „Historii mojej polskiej rodziny”. Młodzież z różnych regionów Ukrainy prezentowała historię swej polskiej rodziny. Należy podkreślić, że w większości ta historia jest im mało znana i oni dopiero zaczynają sięgać do swych polskich korzeni. Mamy nadzieje, że udział w okrągłym stole i w Szkole aktywizują ich starania.

 

IV blok – czas wolny.

Po zajęciach i wyjazdach uczestnicy projektu mieli kilka godzin wolnego czasu. Zakładaliśmy, że ten czas będą wykorzystywać dla samodzielnego poznania Żytomierza i obcowania. Na to, że został on efektywnie wykorzystany, wskazywała przyjazna atmosfera w grupie młodzieży.

 

Chcemy podkreślić, że, bez względu na to, że była to pierwsza próba Domu Polskiego, projekt się udał. Zebraliśmy młodzież o wysokim poziomie inteligencjі, młodzież zmotywowaną do otrzymania nowej wiedzy, otwartą na nowe doświadczenia i kontakty. Pozwoliło to w stu procentach realizować program Szkoły oraz osiągnąć zakładane cele.

 

Projekt został finansowany przez Stowarzyszenie „Wspólnota Polska” ze środków otrzymanych od Ministerstwa Spraw Zagranicznych Rzeczypospolitej Polskiej w ramach konkursu „Współpraca z Polonią i Polakami za Granicą w 2013 r.”

Szkoła letnia języka i kultury polskiej dla młodzieżySzkoła letnia języka i kultury polskiej dla młodzieżySzkoła letnia języka i kultury polskiej dla młodzieżySzkoła letnia języka i kultury polskiej dla młodzieżySzkoła letnia języka i kultury polskiej dla młodzieżySzkoła letnia języka i kultury polskiej dla młodzieżySzkoła letnia języka i kultury polskiej dla młodzieżySzkoła letnia języka i kultury polskiej dla młodzieży